6 Ağustos 2010 Cuma

Şalgam Nasıl SHalgam Oldu?

Image
ŞALGAM NASIL SHALGAM OLDU ?

Son yıllarda, iş yeri adlarındaki yabancılaşma pek çok kişinin dikkatini ve tepkisini çekiyordu. Toplum olarak Türkçeye karşı kayıtsızlığımız, iş adamlarımızı ve esnafımızı da etkilemişti. Marka adı olmamasına rağmen iş yerlerinde yabancı kaynaklı kelime kullanımı giderek yaygınlaşıyordu. İş yerlerine Türkçe ad vermek dururken yabancı kaynaklı adlar verilmesi; caddelerimizin, sokaklarımızın görüntülerini de yabancılaştırmıştı. Caddede yürürken mağaza adlarına bakan kişi; Türkiye'de mi, yabancı bir ülkede mi olduğunu anlayamıyor. Birkaç yıl önce Türk Dil Kurumu, bir caddedeki iş yeri tabelâlarının fotoğrafını afiş yapmıştı. Afişte tek bir cümle vardı: Burası Türkiye mi? Gerçekten de Türkiye'de mi yaşıyorduk?

Aklı başında pek çok kişi, iş yeri adlarında yabancı kaynaklı kelimelerin kullanılmasını tepkiyle karşılıyordu, ama bu tepkiler iş yeri adlarındaki yabancılaşmayı önleyemedi. İş yerine yabancı ad verme, zamanla moda hâline geldi.

Image

Oysa yakın geçmişte, çok değil otuz kırk yıl önce, herkes iş yerine Türkçe adlar koymak için birbiriyle âdeta yarışırdı.

Adana'nın meşhur şalgamını satan bir iş yeri, tabelâsına Shalgam diye yazmıştı. Hemen yanındaki kuru yemişçinin tabelâsında ise Yemish yazıyordu... Lokantaların olduğu bölümde ise Adana kebabı satan kebapçının tabelâsında Kebabchi vardı.

Bilindiği gibi Türkçedeki /ç/, /ş/, /ğ/ gibi ünsüzler için Lâtin kaynaklı alfabemizde özel harfler bulunmaktadır. Yine /ı/ sesi için de yazımızda özel bir karakter kullanmaktayız. Bu ve benzeri diğer harfleri, başında bizzat Atatürk'ün bulunduğu bir kurul belirlemiştir. Yeni Türk yazısı ile ilgili yasa 1 Kasım 1928'de Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülerek kabul edilmiş ve 3 Kasım 1928'de Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu iş yerleri Atatürk'ün harf inkılâbına ve 1353 sayılı alfabe yasasına aykırı hareket etmektedirler. Atatürk'e ve onun harf inkılâbına saygısızlık olarak adlandırılması gereken bu davranışı yapanlar uyarılmalıdır. Adana Büyükşehir Belediyesi ve Seyhan Belediyesi bu konuda harekete geçmelidir. Yargı organları, konunun üzerine ciddiyetle eğilmelidir. Ülkenin her yasası önemlidir ve toplum düzenini sağlamaya yöneliktir. 1353 sayılı yasa da ülkedeki yazı birliğini sağlayan yasadır. Yasa ile belirlenmiş alfabeyi şurasından burasından delerek uygulanamaz hâle getirmek, zamanla ülkedeki yazı birliğini bozacaktır. Türk dünyasında ortak alfabenin kullanılması ve ortak iletişim dili kurulması konularında düşünceler üretilirken, tartışmalar yapılırken birileri sırf değişik olayım, dikkat çekeyim diyerek Türk yazı birliğini bozacak! Türk dünyasında ortak alfabe derken Türkiye cumhuriyetinde yazı birliğimizi kaybedeceğiz. Buna kimsenin izin vermemesi gerekir. Ülkemizin mağazalarının, kuruluşlarının adlarının Türkçe olması ve Türk alfabesiyle yazılması esas olmalıdır.

Bu konuda belediyelerimize de görevler düşmektedir. İş yeri adlarını belediyeler denetleyebilir. Belediyeler iş yeri açma izninin verilmesi sırasında marka adı dışında Türkçe ad kullanmayan mağaza ve kuruluşlara izin vermeyebilir. Nitekim Karaman, Afyon, Kastamonu, Kırşehir, Boyabat, Salihli, Turgutlu gibi pek çok il ve ilçe belediyesi iş yerlerinin tabelâlarında ve reklâm amaçlı ilânlarında Türkçe kökenli kelimeler kullanılması, yeni açılacak iş yerlerine Türkçe adlar konulması konusunda kararlar almışlardır. Türk Dil Kurumu, bu belediyelere onur belgesi vermiştir. Uygulamanın yurda yayılması yararlı olacaktır.

0 yorum:

Blogger Template by Clairvo